Вы здесь

Тывада Кадыкшыл чылы «Кадыкшыл кижи бүрүзүнге» республика чергелиг фестиваль-биле доозулган

  • Вверх
    4
  • down
    4
776 просмотров

Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыгның 2024 чылдың январьда Дээди Хуралга чылдың Айыткалында чарлааны Кадыкшыл чылының түңнээн “Кадыкшыл кижи бүрүзүнге” республика чергелиг фестиваль Кызылда “Сүбедей” аттыг спорт комплекизинге эрткен. Тываның Баштыңының кол сорулгазы – регионнуң кадык камгалал системазын сайзыраңгайжыдары болгаш чурттакчы чонунуң ортузунга кадык амыдыралды нептередири.

Апрель 7-де 2000 хире киржикчини чыгган регионнар аразының шуулганы-биле чылдың хемчеглери эгелээн. Кыдаттың, Моолдуң база Россияның төлээлери-биле делегей чергелиг конференция, эмчилерниң эртем шуулганнары база ужуражылгалар эртип, спортчу оюннарны организастаан: чиик атлетикага студентилер лигазы, ГТО нормаларын дужаары, Хүреш фестивальдары, бажың девискээриниң шөлдеринге спортчу маргылдаалар, 300 хире кижи - хөйнүң киржилгези-биле йога дээш, оон-даа өске. Күш-ажылчы коллективтер эртенги сула шимчээшкиннерни база спортчу маңнаашкыннарны эрттирген. Армрестлингиге, чиик атлетикага база чарышка маргылдаалар болгулаан.

Тываның Кадык камгалал яамызының ниити удуртулгазы-биле бүдүн чыл иштинде чеди аңгы угланыышкынга эрттирген 52 хемчегге өөредилге, культура, спорт яамылары, хөй-ниити болгаш аныяктар организациялары киришкен. Регионнуң эрге-чагыргазы чурттакчы чоннуң кадыкшылын быжыглаар дээш, амыдыралдың кадык идеяларын суртаалдаарынче, күш-дамыр шимчээшкининче, шын чемненилгеже, доктаамал болгаш үезинде эмчи шинчилгезин эрттиреринче күжениишкиннерни угландырган.

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Кадыкшыл чылын хаап тура, республиканың эмнелге, социал, өөредилге болгаш спорт албан черлеринге, хөй-ниити организацияларынга болгаш волонтерларга чылды чедиишкинниг эрттиреринге үлүг-хуузу дээш өөрүп четтиргенин илереткен. Чыл доозулган-даа болза, чоннуң кадыын камгалаар ажылдар мурнады боттандырар сорулга болуп артканын, ол демдеглээн.

Ооң күүселдези-биле, Тывада уруглар эмнелгези, онкодиспансер база туберкулезка удур эмнелге дээн ышкаш улуг эмнелге объектилериниң тудуу кидин-түлүк чоруп турар. Владислав Ховалыг «Кадык камгалал» национал төлевилелдиң ачызында көдээ эмнелге албан черлериниң инфраструктуразы элээн экижээнин демдеглээн:

«Ам хөй шинчилгелер эрттирип алыр дээш Кызылче бар чытпас, дериг-херекселдерлиг болгаш эмчилерлиг бригадалар ыраккы суурлар болгаш малчын турлагларынче боттары чедип турар – деп, Тываның Баштыңы чугаалааш, бо чылын «Узун болгаш идепкейлиг чуртталга» деп президентиниң чаа национал төлевилели чуртта эгелээнин фестивальдың киржикчилеринге сагындырган. База ол ышкаш Тывада «Кадыкшылче орук», «Уругнуң кадыкшылынче орук», «Кадык болгаш чедимчелиг өг-бүле» деп үш чаа төлевилел ажылын эгелээн.

Кадыкшыл чылының маадырлары эмчилерниң күжениишкиннери-биле хөй санныг кижилерниң амы-тынын камгалап, нарын кезиишкиннерни кылып, амгы үениң технологияларын, диагностика болгаш эмнээшкин аргаларын ажыглап, эмчи дузазының шынарын бедиткен.

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бо үениң дургузунда эмчи дузазының бүгү адырларында боттарын көргүскен специалистерге өөрүп четтиргенин илереткеш, Тываның эң-не хүндүлүг күрүне шаңналдарының бирээзи – «Буянныг чүректи» 26 лауреат эмчилерге тывыскан.

Республиканың кадык камгалал адарының «Чылдың технологиязы», «Чылдың камгалап алыышкыны», «Экстремалдыг байдалдарда ажылы дээш», «Кижиниң амы-тынын камгалаан онзагай кезиишкинни кылганы дээш», «Амыдыралдың эгезинде», «Бирги эмчи-санитар дузазын шынарлыг көргүскени дээш» деп угланыышкыннарга шаңналдарны тывыскан. Ол хүн шаңнал алган эмчилерниң көвей кезии тускай шериг операциязының мурнуку одуруунга ажылдап, профессионал маадырлыг чоруун көргүскен.

«Чаа оран-савалар, техниктиг чепсеглээшкин дыка херек, а медицинада кол чүүл – кижилерде, оларның чырык бажында, чиик холунда, эриг чүрээнде – деп, Владислав Ховалыг демдеглээн. – 26 лауреаттарның күш-ажылынга шаңналдар – боттарының профессионал болгаш амыдыралчы хүлээлгезинге бердингениниң көскү чижээ-дир».

Тыва Республикада Кадыкшыл чылын боттандырарының түңнелдериниң дугайында илеткелди кадык камгалал сайыды Анатолий Югай кылгаш, чылдың хемчеглеринге идепкейлиг киришкени дээш күүсекчи эрге-чагырга органнарынга өөрүп четтириишкин бижиктерин тывыскан. Россияның Кадык камгалал яамызының Терапия болгаш профилактиктиг медицинаның национал медицина эртем-шинчилел төвүнүң каттыштырган профилактика программаларының лабораториязының начальниги Мария Владимировна Лопатинаның чугаазы солун болган. Ол бодунуң илеткелинге янзы-бүрү аарыгларны болдурбазының болгаш эмнээриниң амгы аргаларын сайгарган.

Фестивальды сонуургап келгеннер 20 хире шөлчүгештерге ажылдаан дерматолог, онколог, стоматолог, психолог, гериатр, эндокринолог, сомнолог дээш, өске-даа специалист эмчилерден консультацияларны алган. Ол-ла черге хан-дамыр УЗИ-зин, аас иштиниң онкоскринингизин, ВИЧ-инфекцияга база сифилиске экспресс хыналданы, дерматоскопияны эртип, ханының базыышкынын, ханында глюкоза биле холестеринниң деңнелин, ханы каш дугаар бөлүкке хамааржырын хынадып, диспансеризацияны эртер байдалдарны тургускан. Кадык чемненилге школазын, “Чедер” курортче путевка садыглаашкынын чорудуп, "Азия" ортопедия төвүнүң протез кылыкчызының арга-сүмезин, чамдык бөлүктүң хамаатыларынга социал деткимче хемчеглерин, ажылга тургустунарының айтырыгларынга харыыларны организастаан.

Ол ышкаш чонга билдингир танцы-самнарга мастер-класстарны, йога, гимнастика, каратэ инструкторларындан кичээлдерни, бодун нугуп массажтаарынга эге билиглерни берип, тыва оюннарны көргүзүп ойнаткан. Күзелдиг кижилер ГТО нормаларын дужаар аргалыг болган. Поликлиникалар кудумчуга шимчеп чоруур флюорограф, маммограф дериг-херекселдерин тургузуп, фельдшер-акушер пунктузу ажылдаткан.

В. Халилов аттыг Тываның күрүне филармониязының солистери база уругларның хореография ансамбли концертти көргүзүү, билдингир спортчуларның башкарылгазы-биле сула шимчээшкиннер-биле фестиваль хагдынган.

Официальный портал Республики Тыва, Медээлер https://rtyva.ru/press/tuva-news/3841/

Подписывайтесь на наш Telegram-канал